مراقبت های بعد از عمل پولیپ بینی؛ راهکارهایی برای بهبود سریع تر

به گزارش خبربین آنلاین: پولیپکتومی بینی برداشتن پولیپ هایی است که در بینی بیمار ایجاد می شود. مانند هر نوع جراحی، مراقبت پس از برداشتن پولیپ بینی نیز نقش بسیار مهمی در کمک به بهبود سریع درمان و جلوگیری از عوارض بالقوه خطرناک دارد.

بررسی کلی پولیپ بینی

پولیپ بینی که با نام پولیپ خوش خیم بینی هم شناخته می‌شود، توده‌های غیرسرطانی هستند که از بافت ملتهب مخاط بینی ایجاد می‌شوند. زمانی که این بافت به دلیل التهاب یا آلرژی تحریک می‌شود، پوشش داخلی بینی قرمز و متورم می‌شود و ممکن است باعث آبریزش بینی شود. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، امکان تشکیل پولیپ بینی وجود دارد. پولیپ بینی یک توده کوچک و گرد شبیه به کیست است که می‌تواند مجرای بینی را مسدود کند.

عواملی که باعث ایجاد پولیپ بینی می شوند عبارتند از:

• سینوزیت مزمن یا عود کننده: التهاب طولانی مدت یا مکرر سینوس ها یکی از عوامل اصلی ایجاد پولیپ بینی است.

• فیبروز کیستیک: این بیماری ارثی، باعث غلیظ و چسبناک شدن مخاط بدن می شود و می تواند به التهاب و تورم مخاط بینی و در نتیجه تشکیل پولیپ منجر شود.

• رینیت آلرژیک: آلرژی به عواملی مانند گرد و غبار، گرده یا موی حیوانات می تواند باعث التهاب و تورم مخاط بینی و ایجاد پولیپ شود.

• آسم: افراد مبتلا به آسم بیشتر در معرض خطر ابتلا به پولیپ بینی هستند.

• سندرم چرگ-استراوس: این بیماری نادر، باعث التهاب رگ های خونی در سراسر بدن، از جمله رگ های خونی بینی می شود و می تواند به تشکیل پولیپ منجر شود.

• حساسیت به داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی: مصرف برخی از داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد پولیپ بینی شود.

علائم پولیپ بینی نیز عبارتند از :

در مراحل اولیه: پولیپ های بینی معمولاً دردناک نیستند.

در مراحل پیشرفته: با بزرگ شدن پولیپ ها، می توانند مجرای بینی را مسدود کرده و باعث ایجاد علائمی مانند:

• گرفتگی طولانی مدت بینی

• آبریزش بینی

• کاهش حس بویایی

• آپنه خواب

• خرخر

• سردرد (در صورت همراهی سینوزیت با پولیپ بینی)

در صورت بروز هر یک از این علائم، به خصوص اگر مزمن یا شدید هستند، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است.

دو روش اصلی برای درمان پولیپ بینی وجود دارد: دارو درمانی و جراحی.

• دارو درمانی: در موارد خفیف‌تر، می‌توان از داروهای مختلفی برای کاهش التهاب و تورم ناشی از پولیپ‌ها استفاده کرد. داروهای کورتیکواستروئیدهای اسپری بینی رایج‌ترین روش هستند. اما اگر داروها به اندازه کافی مؤثر نباشند، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

• جراحی: اگر داروها نتوانند نتیجه مطلوبی بدهند، جراحی برای برداشتن کامل پولیپ‌ها انجام می‌شود. تکنیک‌های جراحی برداشتن پولیپ پیچیده نیستند، درد کمی ایجاد می‌کنند و به ندرت عوارض جدی به همراه دارند.

به طور کلی، جراحی فقط در صورتی توصیه می‌شود که داروها نتوانند علائم را به اندازه کافی کنترل کنند یا اگر پولیپ‌ها خیلی بزرگ باشند و انسداد قابل توجهی در بینی ایجاد کنند. نکته مهم این است که انتخاب روش درمانی مناسب به عوامل مختلفی مانند شدت علائم، اندازه پولیپ‌ها و شرایط کلی بیمار بستگی دارد. پزشک متخصص بر اساس شرایط فردی، بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌دهد.

مراقبت های مناسب بعد از جراحی پولیپ بینی

به طور کلی، پس از برداشتن پولیپ‌های بینی، بیماران در حدود ۴ تا ۶ هفته به طور کامل بهبود می‌یابند. در دوران پس از عمل، بیمار و همراهان او باید به نکات زیر توجه داشته باشند:

• در روز اول پس از جراحی، فشار خون، نبض، درجه حرارت و خونریزی بیمار را به طور مرتب، ۴ بار، تحت نظر داشته باشید.

• در صورت خونریزی شدید و کاهش هماتوکریت (Hct) به زیر ۲۵%، باید بلافاصله تزریق خون انجام شود.

• از روز اول تا پنجم پس از جراحی، مصرف آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد التهاب، مسکن ها و آنتی هیستامین ها طبق دستور پزشک ضروری است. این داروها به بهبود سریع، پیشگیری از عفونت و به حداقل رساندن جای زخم پس از جراحی کمک می کنند. پزشک با بررسی منظم حفره بینی و حلق، دوز دارو را با توجه به روند بهبودی فرد تنظیم می کند.

• انجام آندوسکوپی بینی (nasogastric endoscopy) برای بررسی نتایج جراحی و خارج کردن لخته های خون از بینی تمیز توصیه می شود.

• شستشوی بینی با آب نمک برای حفظ رطوبت و جلوگیری از خشکی بینی ضروری است. بیماران می توانند حداقل دوبار در روز بعد از جراحی و به صورت روزانه در طول دوره بهبودی از اسپری یا بطری مخصوص شستشوی بینی استفاده کنند.

• افراد ممکن است بعد از جراحی به دلیل تأثیر بیهوشی و اقدامات پزشک احساس خستگی کنند. در ۷ روز اول، استراحت کافی و اجتناب از فعالیت های جسمی سنگین توصیه می شود. حرکات سبک و ملایم بلامانع است.

• نوشیدن آب فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن مهم است. همچنین، بیماران باید از قرار گرفتن در محیط های غبارآلود یا معرض دود سیگار اجتناب کنند.

در صورت بروز علائم زیر بعد از عمل برداشتن پولیپ بینی، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید:

• تب بالای ۳۸.۵ درجه سانتیگراد به مدت بیش از ۲۴ ساعت

• تورم یا قرمزی اطراف بینی

• سردرد، حساسیت به نور و اختلالات بینایی

• دردی که با مصرف مسکن ها برطرف نمی شود.

• آبریزش بینی مداوم

رژیم غذایی مناسب پس از عمل پولیپ بینی

جراحی، یکی از روش‌های درمان پولیپ بینی است. این روش معمولاً با موفقیت انجام می‌شود، اما رعایت رژیم غذایی مناسب بعد از جراحی می‌تواند به بهبود سریع‌تر و کاهش خطر عود پولیپ کمک کند. در ادامه به بررسی رژیم غذایی مناسب پس از عمل پولیپ بینی می‌پردازیم.

موارد غذایی که بعد از عمل پولیپ بینی باید از آنها اجتناب کرد:

۱. گوشت قرمز:

خوردن گوشت قرمز مانند گاو، گوساله، بز، گوسفند و غیره بعد از عمل پولیپ بینی توصیه نمی شود. دلیل این امر وجود ترکیباتی به نام هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای و آمین‌های هتروسیکلیک در این نوع گوشت‌هاست. هنگام پختن گوشت قرمز در دمای بالا، این مواد با پروتئین، شکر، کراتینین و… واکنش داده و باعث التهاب و تورم زخم حاصل از پلیپکتومی می‌شوند.

۲. شیر و محصولات لبنی:

مصرف شیر و محصولات لبنی ممکن است موجب افزایش ترشح مخاط در بینی شده و منجر به گرفتگی بینی، اختلال تنفس و کند شدن روند بهبود زخم شود. از مصرف شیر سویا پرهیز کنید. این ماده ممکن است موجب افزایش ترشح مخاط در بینی شده و تنفس را با مشکل مواجه کند.

۳. غذاهای تند و داغ:

از مصرف غذاهای تند و داغ مانند فلفل، فلفل دلمه‌ای، خردل و غیره پرهیز کنید. این نوع غذاها باعث گشاد شدن رگ‌های خونی در ناحیه زخم شده و به راحتی منجر به خونریزی بینی می‌شوند. علاوه بر این، غذاهای تند و داغ باعث تحریک بینی شده و علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه و خفگی را تشدید می‌کنند.

۴. محرک‌ها:

مواد محرک مانند الکل، سیگار، نوشابه‌های گازدار، قهوه و غیره نباید بعد از جراحی پولیپ بینی مصرف شوند. این مواد باعث واکنش‌های تحریک‌کننده در گلو و بینی شده و منجر به گرما و تورم در بینی و افزایش خطر ریفلاکس اسید معده می‌شوند.

۵. غذاهای سرد:

مصرف غذاهای سرد به راحتی باعث التهاب مخاط بینی شده و احتمال عود پولیپ بینی را افزایش می‌دهد.

۶. غذاهای آلرژی‌زا:

از مصرف غذاهایی که به آنها حساسیت دارید، به خصوص غذاهای دریایی، گوشت گاو و غیره، خودداری کنید.

مهم: این توصیه‌ها کلی هستند و ممکن است برای هر فردی متفاوت باشند. قبل از عمل، حتماً با پزشک خود در مورد رژیم غذایی مناسب بعد از جراحی صحبت کنید.

خوراکی‌های مفید برای بهبود پس از جراحی پولیپ بینی:

۱. غذاهای غنی از ویتامین C:

پرتقال، نارنگی، توت فرنگی، بلوبری، کرفس، گوجه فرنگی و سبزیجات برگ سبز تیره منابع خوبی از ویتامین C هستند. این ویتامین قدرت سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند.

۲. حبوبات و مغزها:

حبوباتی مانند لوبیا ، گردو و بادام هندی سرشار از مواد مغذی و معدنی هستند. این مواد مغذی به بهبود سریع‌تر بدن و پیشگیری از آلرژی‌ها کمک می‌کنند.

۳. غذاهای غنی از امگا ۳:

ماهی‌های دریایی مانند سالمون و ساردین سرشار از امگا ۳ هستند. این چربی سالم به کاهش درد و تورم ناحیه جراحی کمک کرده و روند بهبودی را تسریع می‌بخشد.

به طور کلی، پیروی از دستورات پزشک معالج در مورد مراقبت‌های پس از عمل و داشتن رژیم غذایی متعادل، همراه با ورزش و استراحت کافی، به بهبود سریع‌تر، کاهش خطر عود پولیپ و جلوگیری از عوارض جدی کمک می‌کند.

سوالات متداول درباره مراقبت های بعد از عمل پولیپ بینی

۱. چه زمانی می توانم فعالیت های عادی خود را از سر بگیرم؟

به طور کلی، فعالیت های عادی خود را می توانید پس از گذشت ۱ تا ۲ هفته بعد از عمل از سر بگیرید. اما بهتر است در ابتدا از انجام فعالیت های سنگین مانند ورزش، بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن خودداری کنید.

۲. چه زمانی می توانم حمام کنم؟

می توانید از روز بعد از عمل حمام کنید. اما از شستشوی صورت خود با آب داغ یا استفاده از شامپو در بینی خودداری کنید.

۳. چه زمانی می توانم بینی خود را شستشو دهم؟

می توانید از روز بعد از عمل شروع به شستشوی بینی خود با محلول نمک کنید. این کار به پاکسازی بینی از خون و مخاط کمک می کند.

۴. چه زمانی می توانم به سر کار برگردم؟

این موضوع به نوع شغل شما بستگی دارد. اگر شغل شما فعالیت های سنگینی را شامل نمی شود، می توانید پس از گذشت ۱ تا ۲ هفته به سر کار برگردید. اما اگر شغل شما فعالیت های سنگینی را شامل می شود، بهتر است پس از گذشت ۴ تا ۶ هفته به سر کار برگردید.

۵. چه زمانی می توانم از داروهای ضد درد استفاده کنم؟

در صورت احساس درد، می توانید از داروهای ضد درد بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. اما اگر درد شما شدید است، باید از پزشک خود برای تجویز داروهای قوی تر کمک بگیرید.

۶. چه زمانی می‌توانید سفر هوایی خود را انجام دهید؟

اگر احساس کردید که بینی شما بهبود یافته است و می‌توانید به راحتی نفس بکشید، می‌توانید پس از دو هفته از عمل، سفر هوایی خود را انجام دهید. با این حال، بهتر است قبل از سفر، با پزشک خود مشورت کنید.

توصیه پایانی

مراقبت های بعد از عمل پولیپ بینی بسیار مهم است. پیروی از دستورات پزشک معالج و رعایت نکات ذکر شده در این مقاله می تواند به بهبود سریع تر و کاهش خطر عود پولیپ کمک کند.