محل سقوط بالگرد رئیس جمهور را اولین بار چه کسی پیدا کرد؟ 

مهدی مصلحی| به گزارش خبربین آنلاین؛ در پی وقوع سانحه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و هیات همراه، تیم‌های امداد و نجات به سرعت خود را به محل حادثه در نزدیکی شهر ورزقان آذربایجان شرقی رساندند. اما در این میان خبری منتشر شد که تا کنون محل مناقشه رسانه‌ها بود این که پیدا کردن بقایای بالگرد حامل رئیس جمهور حاصل تلاش پهپادهای ایرانی بوده یا اینکه پهپاد ترک پس از دور یک ساعته، مختصات منطقه سقوط را به ایران داده است؟

پس از اعزام پهپاد دید در شب ترکیه ای به منطقه سانحه برای بالگرد رئیس جمهور، بلافاصله ستاد بحران با حضور معاون اجرایی رئیس جمهور، فرمانده قرارگاه ارتش در منطقه شمالغرب و مسئولان استانی تشکیل شد تا ضمن تحلیل اطلاعات ارسالی این پهپاد، تصمیمات جدید برای تسریع در عملیات جستجو بگیرند.

این پهپاد شناسایی تا ارتفاع ۱۱ هزار پایی‌ پایین آمد ولی چون درختان و پوشش گیاهی تراکم زیادی دارد کار شناسایی پهپاد ترکیه‌ای را با مشکل مواجه کرده است

این درحالیست که شبکه TRTترکیه با انتشار این اینفوگرافی مراحل عملیات آکینجی را چنین توضیح داد:

ساعت ۲۰ – درخواست ایران از ترکیه برای اعزام پهپاد دید در شب

۲۲:۲۰ – موافقت رئیس جمهور ترکیه برای پرواز خارجی پهپاد

۲۳:۳۰ – حرکت پهپاد آکینجی به سمت ایران

۰۰:۴۵ – رسیدن پهپاد به منطقه و آغاز عملیات جست و جو

۰۲:۳۶ – یافتن محل سقوط بالگرد و اعلام مختصات محل به طرف ایرانی

۴۵: ۰۶ – بازگشت بعد از عملیات موفقیت آمیز

از سوی دیگر، 《پیرحسین کولیوند》، رییس جمعیت هلال احمر ایران با رد تثبیت لاشه هلیکوپتر از سوی پهباد ترکیه گفته است که در عملیات امداد و نجات «هیچ کمک خارجی نداشتیم. این‌ها که می‌گویند کمک خارجی انجام شده در حد شایعه بود. پهپاد جمعیت هلال احمر بود که برای اولین بار لاشه بالگرد را رویت کرد.»

این در شرایطی است که «سازمان امداد و نجات ترکیه» گفته است ابتدا «ایران از طریق وزارت خارجه درخواست بالگرد جست‌وجو و نجات دید در شب از ترکیه کرد که در پی این تقاضا علاوه‌بر اعزام آکینجی و بالگرد، ۳۲ کوهنورد امدادگر از شعبه‌های وان و ارزروم و شش دستگاه خودرو نیز، عازم منطقه شدند.»

درحالیکه عبدالقادر اورال‌اوغلو، وزیر حمل و نقل و زیرساخت‌ ترکیه طی اظهاراتی در شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان ترک در ارتباط با اتفاقات پس از سانحه‌ هوایی حامل ابراهیم رئیسی رئیس جمهور فقید ایران در گفت‌وگو با مقامات ایرانی در این زمینه گفت:

«پس از تماس طرف ایرانی با ما، مذاکرات درباره روند موضوع آغاز شد. در ابتدا اشاره ای به سقوط هلیکوپتر نشد. ما اعلام کردیم که چنین سیگنالی وجود ندارد. سپس طرف مقابل گزارش داد که یک هلیکوپتر سقوط کرده است. در ساعات بعد مشخص شد که رئیسی در هلیکوپتر است».

اورال‌اوغلو در ادامه افزود: «در واقع، نگرانی‌های امنیتی جزء احتمالات هستند. ممکن است به‌دلیل تحریم‌ها نتوانستند چنین وسیله‌ای را تهیه کرده باشند. طرف ایرانی ممکن است در فرصتی دیگر در این زمینه توضیحاتی دهد. عصر از ما پشتیبانی پهپاد با قابلیت دید در شب را خواستند. ما ۲ پهپاد را فعال کردیم، اما آنها نتوانستند پرواز کنند. سپس پهپاد آکینجی به حرکت افتاد. ساعت ۱۵ و ۴۶ ایران با ما تماس گرفت و درخواست کمک کرد. آنچه از ما خواسته شد با موفقیت انجام دادیم. شناسایی (محل سقوط) آکینجی با زمان پیدا شدن هلی‌کوپتر مطابقت دارد. در واقع ما به کمک کشوری که طبق اصل همسایگی درخواست یاری کرده بود شتافته و آن را به طور کامل و درست انجام دادیم».

در مقابل، ستاد کل نیرو‌های مسلح طی اطلاعیه ای اعلام کرد که پهپاد آکینجی به دلیل نداشتن تجهیزات «تشخیص و کنترل نقاط زیر ابر» موفق به اعلام دقیق محل سقوط بالگرد نشد و در نهایت به کشور ترکیه بازگشت. در این اطلاعیه آمده است که: به دنبال وقوع سانحه برای بالگرد رئیس جمهور و هیأت همراه و وجود شرایط آب و هوایی بسیار نامساعد و پیچیدگی جغرافیایی و کوهستانی بودن منطقه و نیز حضور پهپاد‌های پیشرفته ایرانی مجهز به رادار «سار» برای انجام مأموریت در شمال اقیانوس هند و فاصله طولانی آن‌ها با محله سقوط بالگرد، در مجموع نیرو‌های امدادی ناگزیر از راه‌های زمینی عملیات جستجو را آغاز کردند.

در ادامه: در این شرایط، ستاد کل نیرو‌های مسلح پس از اعلام همکاری کشور‌های دوست، با پیشنهاد نزدیک‌ترین کشور یعنی ترکیه موافقت کرد؛ اما با وجود اینکه ترکیه پهپاد مجهز به دوربین‌های دید در شب و حرارتی را به منطقه اعزام کرد، این پهپاد به دلیل نداشتن تجهیزات «تشخیص و کنترل نقاط زیر ابر» موفق به اعلام دقیق محل سقوط بالگرد نشد و در نهایت به کشور ترکیه بازگشت.

سرانجام در ساعات اولیه صبح روز دوشنبه، نقطه دقیق حادثه سقوط بالگرد توسط نیرو‌های امدادگر زمینی و پهپاد‌های ایرانی نیرو‌های مسلح، که از مأموریت در شمال اقیانوس هند فراخوانده شده بودند، کشف شد.

با این حال، اصغر عباسقلی‌زاده، فرمانده سپاه عاشورا، گفته است «براساس تصاویری که پهپاد ترکیه‌ای مخابره کرده، محل حادثه جنوب طویل است و ابتدا مختصات اعلامی شرق طویل را نشان می‌داد». خبرگزاری فارس نیز همزمان مدعی شد «تیم‌های مردمی که به مختصات اعلام‌شده رسیده‌اند، نشانه‌ای از بالگرد حامل رئیس‌جمهور را در مختصات اعلامی پهپاد ترکیه‌ای مشاهده نکردند».

خبرنگار صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در برنامه خبر ۲۱ شب دوشنبه ادعا کرد پهپاد ایرانی متعلق به سپاه قدس حوالی ساعت پنج و سی دقیقه بقایای هلیکوپتر را پیدا کرده است.

البته برخلاف اظهارات رئیس سازمان هلال احمر که گفته بود هیچ کشور خارجی در عملیات جست و جو کمک نکرده، در اطلاعیه ستاد کل جانب انصاف رعایت و از همکاری ترکیه در عملیات جست و جو به طور ویژه تشکر شده است.

به گزارش خبربین آنلاین؛ ارزش‌های اخلاقی ترکیه برای کمک به کشور همسایه، قابل تحسین است. اما موضوع به مسئلۀ نوع رفتارِ ارزان و برآمده از نوکیسگی بخشی از این شرکت باز می‌گردد که در زمان نامناسب به اقداماتِ تحریک‌آمیز پرداخته است.

ایران و ترکیه همسایه‌اند در موارد بحران به کمک یکدیگر می‌روند. دو سال پیش نیروهای مسلح ایران برای کمک به خاموش کردن آتش‌سوزی جنگل‌های ترکیه یک هواپیما و دو بالگرد فرستاد. در زلزلۀ مهیب ترکیه در فوریه ۲۰۲۳ میلادی نیز ایران فوراً به کمک رفت، اما هیچ نهاد ایرانی از این کمک‌رسانی به عنوان ابزار پروپاگاندا یا کنایه به قربانیان سوانح ترکیه استفاده نکرد و هیچ‌کس پس از بازگشت از مأموریت، پرچم ایران را در آسمان نکشید.

این نوع رفتارهای ارزان و میان‌مایه که آکنده از خودنمایی است، فاقد ارزش‌اند و مطابق با اتیکت‌های رفتاری نیست.